Ongevallen met fietsen en brommers vormen een groeiend aandeel binnen het totaal aantal verkeersongevallen. VIAS onderzocht het risico dat gebruikers van de fiets en de brommer lopen. Doel van het onderzoek was om het risico te objectiveren en de gevolgen van ongevallen voor deze gebruikers (d.w.z. fietsers of gemotoriseerde tweewielers) in kaart te brengen.

Voor het onderzoek kon VIAS zich baseren op gegevens van hospitalisaties van de patiënten die betrokken waren bij een verkeersongeval. De gebruikte gegevens waren afkomstig van alle Belgische ziekenhuizen en dateren van de periode tussen 2009 en 2011. Het gaat zowel over klassieke hospitalisaties – met een verblijf van minstens één nacht in het ziekenhuis – als daghospitalisaties (zonder overnachting).

Een van de eerste vaststellingen is het zeer hoge aandeel van de ‘tweewielers’ in de hospitalisatiecijfers, in vergelijking met hun relatief geringe deelname aan het verkeer. Fietsers en gemotoriseerde tweewielers vertegenwoordigden respectievelijk 25,6 en 11,3% van alle weggebruikers die voor een klassieke hospitalisatie werden opgenomen en van wie we vermoeden dat dit gebeurde als gevolg van een verkeersongeval.

Het onderzoek richtte zich ook op de ernst van het letsel. Bij de daghospitalisaties blijken de tweewielers ernstiger letsels te vertonen dan de andere weggebruikers. Bij de klassieke hospitalisaties is de tendens voor fietsers omgekeerd, terwijl de gemotoriseerde tweewielers qua ernst een hoger niveau vertonen, vergelijkbaar met de andere gebruikers (d.w.z. voetgangers en inzittenden van gemotoriseerde voertuigen).

Oudere fietsers blijken ernstigere gevolgen over te houden aan hun ongeval terwijl voor de gemotoriseerde tweewielers geen manifest verband vast te stellen valt tussen leeftijd en de ernst. Globaal zijn de gevolgen van de verwondingen ernstiger voor de gemotoriseerde tweewielers dan voor de fietsers. Over het algemeen hebben vrouwen ook minder ernstige verwondingen dan mannen. Die vaststelling wordt gemaakt voor alle type weggebruikers.

Wat de plaats van de verwondingen betreft, zijn de vaakst getroffen lichaamsdelen de bovenste ledematen (tussen 28% en 59% volgens het type hospitalisatie), het hoofd (23-35%) en de onderste ledematen (14-19%). Bij de gemotoriseerde tweewielers gaat het vooral om letsels aan de onderste ledematen (33-53%) en aan de bovenste ledematen (28-30%) en in mindere maar toch nog aanzienlijke mate letsels aan het hoofd (8-19%) en de borstkas (6-15%). Met de leeftijd gaan bepaalde letsels minder frequent voorkomen (schedel-trauma, hersenletsel) terwijl andere net vaker optreden (letsels aan de onderste ledematen bij fietsers). Het geslacht heeft geen invloed op de plaats van de verwondingen.